فرقی ندارد که برای بازی در باشگاه محلی یا اوپن آمریکا آماده میشوید، یک بدن خوشبنیه به همراه یک رژیم سالم میتواند بهوضوح در دستیابی شما به اوج کارایی کمک کند. بهطورکلی، آنچه برای سلامتی سودمند است عموماً برای تنیس نیز سودمند است. تنظیم رژیم کلی برای یک بازیکن چه در داخل و چه در خارج از زمین کار سختی نیست.
استراتژیهای تغذیهای باید بر فاکتورهایی مانند سن، آمادگی بدنی، سطح مسابقه، شدت بازی، محیط، زمان بازی، فاصله زمانی مسابقات و موارد دیگر منطبق باشد. ازنقطهنظر تغذیهای، ممکن است آمادگی برای تورنمنت همراه با تغییراتی در زمان بازی باشد مثلاً تأخیر در زمان شروع بازی از ساعت ۱۱ صبح به ساعت ۱:۳۰ صبح باشد. حال این سؤال مطرح میشود که بازیکن برای ماندن در اوج کارایی بهتر است ناهار صرف کند یا نه؟
رژیم غذایی متعادل
یک رژیم غذایی متعادل و متنوع بایستی تمام مواد مغذی (کربوهیدراتها، چربیها، پروتئینها، مواد معدنی، ویتامینها، آب و غیره) را برای تقویت رشد و توسعه، تنظیم سوختوساز و فعالیتهای بدنی، حفظ وضعیت نرمال عادت ماهیانه و تأمین انرژی مکفی در زمان آموزش و مسابقه به میزان کافی تأمین کند. با توجه به دسترسی گسترده به گزینههای غذایی متنوع و متراکم از مواد مغذی، حفظ رژیم متعادل غذایی کار سختی نیست. متأسفانه، همه ما غذاهای موردعلاقهای داریم و انتخاب این غذاها برحسب عادت ممکن است دریافت مواد مغذی مهم را محدود کند. ازاینرو، راهنمای هرم غذایی آمریکا میتواند به بازیکنان، مربیان و والدین کمک کند تا نوع مناسب و متعادل را در برنامه تغذیهای روزانه انتخاب کنند. از این طریق میزان غذای ضروری دریافتی بهصورت کافی و مرتب میتواند تنظیم شود. تمام بازیکنان تنیس باید ریسکهای مربوط به مشکلات غذایی را محدود و روی مواد غذایی تمرکز کنند که به بهبود سلامتی کمک میکنند. هرکسی که علاقهمند به تنیس و سلامتی است باید از رژیمهای غذایی که حاوی کالری فراوان، چربی اشباعشده و الکل است پرهیز کند.
توازن انرژی و سوخت برای بدن
در زمان مسابقات فشرده یک بازیکن تنیس میتواند حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ کالری انرژی بسوزاند، به خاطر همین مهم است که او بتواند با استفاده از وعدههای حاوی مواد مغذی کالری ازدسترفته را جایگزین کند.
اما کدام مواد غذایی مصرف چنین میزان از انرژی را جایگزین میکنند؟ بهطورکلی کربوهیدراتها، چربیها، پروتئینها، آب، ویتامینها و مواد معدنی از اهمیت زیادی برخوردارند، اما کربوهیدراتها و چربیها منبع اصلی انرژی برای تنیس محسوب میشوند. در جریان تمرینات معمولی و سبک، بدن به مصرف چربیها روی میآورد، اما هرچقدر برشدت تمرینات اضافه شود مصرف کربوهیدراتها افزایش مییابد، چون تبدیل کربوهیدراتها به انرژی جهت مصرف ماهیچهها برای بدن آسانتر است.
حتی اگر بازیکن غذای خوبی در شب قبل از مسابقه یا پیش از بازیخورده باشد، پس از گذشت ۶۰ تا ۹۰ دقیقه از آغاز بازی، ذخیره کربوهیدرات در بدن او به نحو قابلتوجهی کاهش مییابد. این معمولاً منجر به افت سطح قند خون میشود و در پی آن عملکرد بازیکن پایین میآید و زودتر احساس خستگی میکند. ازاینرو مصرف کربوهیدراتها در زمان بازی الزامی است. اکثر بازیکنان بزرگسال تا ۶۰ گرم کربوهیدرات در طی یک ساعت بازی میسوزانند. همچنین بازیکنان باید در نظر داشته باشند که در جریان هر فعالیت شدید بدنی، دمای درونی بدنشان افزایش مییابد و این افزایش منجر به تعریق و از دست دادن آب بدن میشود. تأمین آب ازدسترفته برای بیشتر تنیسبازها چالش مهمی بهحساب میآید زیرا در صورت عدم توجه ممکن است بازیکن دچار کمآبی، گرمازدگی و حتی حمله ناشی از آن شود. برای جبران آن، بازیکن میتواند این ۶۰ گرم کربوهیدرات و مقدار آب لازم را از طریق نوشیدن یک لیتر نوشیدنی کربوهیدرات – الکترولیت بازیابی کند.
نوشیدنیهای کربوهیدرات – الکترولیت میتوانند مزایای برجسته گوناگونی نسبت به آب داشته باشند ازجمله: انرژی را به شکل کربوهیدرات تأمین میکنند، آغاز احساس خستگی را به تأخیر میاندازند، باعث میشوند که بازیکن داوطلبانه بیشتر مایعات بنوشد، الکترولیتهایی را فراهم میآورند که به حفظ توازن مواد معدنی و مایعات کمک میکنند. در آینده بیشتر درباره این نوشیدنیها خواهم نوشت.
ازآنجاییکه در تنیس تمام ماهیچهها درگیر میشوند و تمرکز حرکات روی ماهیچههای خاصی نیست و در بین امتیازها ماهیچهها میتوانند یک مقداری استراحت کنند. درنتیجه دربازیهای فشرده چربی هم مورداستفاده قرار میگیرد. اگر میزان مصرف کربوهیدرات در جریان بازی ناکافی باشد در اواخر بازی بدن به مصرف پروتئین روی میآورد که البته این اتفاق خوبی نیست چون باعث از بین رفتن ماهیچهها و تبدیل آنها به انرژی میشود.
توجه به این نکته هم بسیار مهم است که بازیکنان، والدین، مربیایان و آموزشدهندگان به این آگاهی دست یابند که کارایی هر برنامه غذایی زمانی مؤثر است که با روشهای آموزشی، زمانبندی و استراحت کافی ترکیب شود.